657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU
Bu Kanun, Genel ve Katma Bütçeli Kurumlar, İl Özel İdareleri, Belediyeler, İl
Özel İdareleri ve Belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı döner
sermayeli kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında veya
Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüklerinde çalışan memurlar hakkında uygulanır.
Sözleşmeli ve geçici personel hakkında bu Kanunda belirtilen özel hükümler
uygulanır.
Bu Kanun, Devlet memurlarının hizmet şartlarını, niteliklerini, atanma ve
yetiştirilmelerini, ilerleme ve yükselmelerini, ödev, hak, yüküm ve
sorumluluklarını, aylıklarını ve ödeneklerini ve diğer özlük işlerini düzenler.
Temel ilkeler:
Bu
kanunun temel ilkeleri şunlardır:
-
Sınıflandırma:
-
Kariyer:
- Liyakat:
İstihdam şekilleri
A) Memur
Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel
kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini
ifa ile görevlendirilenler, bu Kanunun uygulanmasında memur sayılır.
B) Sözleşmeli personel
Kalkınma planı, yıllık program ve iş
programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi,
işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır
olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici
işlerde, kurumun teklifi üzerine Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye
Bakanlığının görüşleri alınarak Bakanlar Kurulunca geçici olarak sözleşme ile
çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.
(36 ncı maddenin II - Teknik Hizmetler Sınıfında belirtilen görevlerde
yukarıdaki fıkra uyarınca çalıştırılanlar için, işin geçici şartı aranmaz.)
Bunlara
ödenebilecek ücretlerin üst sınırları ile verilecek iş sonu tazminatı miktarı,
kullandırılacak izinler ve bu hususlara ilişkin esas ve usûller Bakanlar
Kurulunca kararlaştırılır. Millî Eğitim Bakanlığında norm kadro
sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla
kapatılamaması hallerinde öğretmenlerin; dava adedinin azlığı nedeni ile
kadrolu avukat istihdamının gerekli olmadığı yerlerde avukatlarını, kadrolu
istihdamın mümkün olamadığı hallerde, Bakanlar Kurulunca tespit edilecek esas
ve şartlarla tabip veya uzman tabiplerin; belirli bazı hizmetlerde
çalıştırılacak personelin de zorunlu hallerde sözleşme ile istihdamları
caizdir. (3)
C) Geçici personel:
Bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Devlet Personel Başkanlığı
ve Maliye Bakanlığının görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilen
görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile
çalıştırılan ve işçi sayılmayan kimselerdir.
D) İşçiler:
(A),
(B) ve (C) fıkralarında belirtilenler dışında kalan kişilerdir. Bunlar hakkında
bu Kanun hükümleri
uygulanmaz.
Ödevler ve Sorumluluklar
-
Sadakat
-Tarafsızlık
ve devlete bağlılık
-Davranış ve işbirliği
-Yurt dışında davranış
-Amir durumda olan
devlet memurlarının görev ve sorumluluklar:
- Devlet memurlarının
görev ve sorumluluklar:
- Kişisel sorumluluk ve zarar
- Kişilerin
uğradıkları zararlar
- Mal bildirimi
-Basına bilgi veya demeç verme
-Resmi belge, araç ve gereçlerin yetki verilen mahaller dışına
çıkarılmaması ve iadesi.
Genel Haklar
-Uygulamayı isteme hakkı
-Güvenlik
-Emeklilik
-Çekilm
-Müracaat, şikayet ve dava açma
-Sendika kurma
-İzin
-
Kovuşturma ve yargılama
-İsnat ve iftiralara karşı koruma
Yasaklar
-Toplu eylem ve hareketlerde bulunma yasağı
-Grev yasağı
-
Ticaret ve diğer kazanç getirici
faaliyetlerde bulunma yasağı
-Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde
bulunan memurlar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle
yükümlüdürler,
-Hediye alma, menfaat sağlama yasağı
-Denetimindeki teşebbüsten menfaat sağlama yasağı
-Gizli bilgileri açıklama yasağı
-Devlet memurlarının kamu hizmetleri ile ilgili gizli bilgileri görevlerinden
ayrılmış bile olsalar, yetkili bakanın yazılı izni olmadıkça açıklamaları
yasaktır.
Sınıflandırma
Kadrosuz
memur çalıştırılamaz.
Tesis edilen sınıflar:
Tesis edilen sınıflar:
I - GENEL İDARE HİZMETLERİ SINIFI
II - TEKNİK HİZMETLER SINIFI
III - SAĞLIK HİZMETLERİ VE YARDIMCI SAĞLIK HİZMETLERİ SINIFI
IV - EĞİTİM VE ÖĞRETİM HİZMETLERİ SINIFI
V - AVUKATLIK HİZMETLERİ SINIFI
VI
- DİN HİZMETLERİ SINIF:
VII - EMNİYET HİZMETLERİ SINIFI
VIII - YARDIMCI HİZMETLER SINIFI
IX - MÜLKİ İDARE AMİRLİĞİ HİZMETLERİ SINIFI
X - MİLLİ
İSTİHBARAT HİZMETLERİ SINIFI
ORTAK HÜKÜMLER
A) Sınıfların öğrenim durumlarına göre giriş ve yükselebilecek derece ve
kademeleri aşağıda gösterilmiştir.
|
Öğrenim Durumu
|
Giriş
|
Yükselinebilecek
|
||
|
Derece
|
Kademe
|
Derece
|
Kademe
|
|
|
İlkokulu bitirenler
|
15
|
1
|
7
|
Son
|
|
Ortaokulu bitirenler
|
14
|
2
|
5
|
Son
|
|
Ortaokul dengi mesleki veya
teknik öğrenimi bitirenler
|
14
|
3
|
5
|
Son
|
|
Ortaokul üstü 1 yıl mesleki
veya teknik öğrenimi bitirenler
|
13
|
1
|
4
|
Son
|
|
Ortaokul üstü 2 yıl mesleki
veya teknik öğrenimi bitirenler
|
13
|
2
|
4
|
Son
|
|
Liseyi bitirenler
|
13
|
3
|
3
|
Son
|
|
Lise dengi mesleki veya teknik
öğrenimi bitirenler
|
12
|
2
|
3
|
Son
|
|
Lise veya dengi okullar üstü 1
yıllık mesleki veya teknik öğrenimi bitirenler
|
11
|
1
|
2
|
Son
|
|
Lise veya dengi okullar üstü 2
yıl veya Ortaokul üstü en az 5 yıllık mesleki veya teknik öğrenimi bitirenler
|
10
|
1
|
2
|
Son
|
|
Lise veya dengi okullar üstü 3
yıl teknik veya mesleki öğrenimi bitirenler
|
10
|
2
|
2
|
Son
|
|
2 yıl süreli yüksek öğrenimi
bitirenler
|
10
|
2
|
1
|
Son
|
|
3 yıl süreli yüksek öğrenimi
bitirenler
|
10
|
3
|
1
|
Son
|
|
4 yıl süreli yüksek öğrenimi
bitirenler
|
9
|
1
|
1
|
Son
|
|
5 yıl süreli yüksek öğrenimi
bitirenler
|
9
|
2
|
1
|
Son
|
|
6 yıl süreli yüksek öğrenimi
bitirenler
|
9
|
3
|
1
|
Son
|
1- Avukatlık stajını açıkta iken
yapanlara iki, memuriyette iken yapanlara bir kademe ilerlemesi uygulanır.
2 – Dört yıl süreli yüksek öğrenimi bitirenlerden yüksek mühendis,
mühendis, yüksek mimar, mimar sıfatını almış olanlar ile bunlardan öğretmenlik
hizmetinde çalışanlar, Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulu, Erkek Teknik
Öğretmen Okulu ve Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu mezunları,
İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi ile uygulamalı Endüstri Sanatları
Yüksek Okulu mezunları(1), Teknik Eğitim Fakültesi (Yüksek Teknik Öğretmen
Okulu ve Güzel Sanatlar Fakültesi, İstanbul Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar
Yüksek Okulu) mezunları (2), öğrenimlerine göre tespit edilen giriş derece ve
kademelerine bir derece,
3 – Beş yıl ve daha fazla süreli yüksek öğrenimini bitirenlerden yüksek
mühendis, mühendis, yüksek mimar, mimar sıfatını almış olanlar ile
bunlardan eğitim ve öğretim hizmetinde çalışanlar öğrenimlerine göre tespit
edilen giriş derece ve kademelerine bir derece,
4 – Teknik hizmetler sınıfında
görev almak şartıyla jeolog, jeofizikçi, hidrojeolog, hidrolog, jeomorflog,
kimyager, fizikçi, matematikçi, istatikçi, yöneylemci (harekat araştırmacısı),
matematiksel iktisatçı (Ekonometrici), Erkek Teknik Öğretmen Okulu mezunları,
fen memurları, teknikerler ve yüksek teknikerler,tütün ve müskirat eksperleri,
tarım alet ve makineleri Uzmanlık Yüksek Okulu mezunları ile benzeri fen
bilimleri ve teknik bilimler lisansiyerleri, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi
veya bölümlerinden mezun olan şehir plancısı, yüksek şehir plancısı, yüksek
bölge plancısı. Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Teknoloji Bölümü İş
ve Teknik Anabilim Dalı mezunları, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ev
Ekonomisi Yüksek Okulu mezunları üniversitelerin arkeoloji ve sanat tarihi
bölümlerinin prehistorya, protohistorya ve önasya arkeolojisi, klasik arkeoloji
anabilim dallarından mezun olanlar öğrenimlerine göre tespit edilen giriş
derece ve kademelerine bir derece,
5
– Dört yıl ve daha fazla süreli yüksek öğrenim görenlerden tabip, diş tabibi,
veteriner hekim, eczacı ile benzeri sağlık bilimleri lisansiyerleri (Hayvan
sağlığı dahil) Biyolog unvanına sahip akademik personel giriş derece ve
kademelerine bir derece eklenmek suretiyle bulunacak derece ve kademelerden
hizmete alınırlar.
6 – a) Lise ve dengi okul mezunu olup, özel kanunları gereğince sınava
tabi tutularak orta dereceli okul öğretmenliği ehliyetini alanlar ve ilköğretim
müfettişliği unvanını kazananlar, mesleki ve teknik öğretim okulları meslek, atölye
veya kurs öğretmenliğinde görevlendirilenler ile özel kanunlarına ya da özel kanunların
verdiği izne dayanılarak orta dereceli okul öğretmenliğine atananlar 11 inci
derecenin birinci kademesinden hizmete alınırlar.
b) Ortaokul ve dengi, lise ve dengi okulların, normal öğrenim süresinden
fazla olması halinde, başarılı her öğrenim yılı için bir kademe ilerlemesi
uygulanır. Bunlardan teknik öğretim okulları mezunlarına, meslekleri ile ilgili
görevlerde çalışmaları halinde ayrıca bir kademe ilerlemesi daha verilir.
7 – a) Kurumlarınca açılan ve bir kısım görevlere atanmada kanuni nitelik
olarak şart koşulan kursları, memurluğa girmeden önce başarı ile bitirenler
hakkında bu meslekleri ile ilgili görevlerde çalışmış olmak ve 3 kademeyi
geçmemek şartıyla, bu kurslarda geçirdikleri başarılı sürelerin her yılı için
bir kademe ilerlemesi uygulanır.
b) Diyanet İşleri Başkanlığı kuruluşunda halen görevli bulunanlarla yeniden
göreve atanacaklardan hafız oldukları Diyanet İşleri Başkanlığınca tespit
edilecek bir yönetmelik uyarınca belirlenenlere bir derece yükselmesi verilir.
(Lisans üstü eğitim sebebiyle verilen derece ve kademe ilerlemesi bu fıkra
gereğince verilen derece ilerlemesiyle birlikte uygulanamaz.)
8 – a) Emniyet hizmetleri
sınıfına girenlerden:
İlkokul, ortaokul ve dengi
okulları bitirenler; ilkokul ve ortaokulu bitirenlerin giriş derecelerine iki
derece,
Lise ve dengi okulları bitirenler,
liseyi bitirenler için tespit edilen giriş derece ve kademesine bir derece bir
kademe,
Yüksek öğrenimi bitirenler aynı yüksek
öğrenimi bitirenler için tespit edilen giriş derece ve kademesine bir derece.
b) Genel İdare Hizmetleri sınıfına
girenlerden Orman Muhafaza Memuru ve Başmemuru ile Gümrük muhafaza memur ve
amirlerine ilkokul ve ortaokul ve lise öğrenimleri için bu kanunda tespit
edilen giriş derece ve kademelerine bir derece,
c) Mesleki öğrenim veya kurs görmek
ve özel yarışma sınavını başarmak suretiyle atanacak Cumhuriyet Senatosu ve
Millet Meclisi Tutanak Müdürlüğü stenograflarına öğrenim giriş derece ve
kademelerine bir derece,
İlave edilmek suretiyle bulunacak derece ve kademelerden hizmete alınırlar.
9 – Memurluğa girmeden önce veya memuriyetleri sırasında yüksek
öğrenim üstü mastır derecesi almış olanlarla yüksek öğrenim kurumlarında en az
bir yıl ilave öğrenim yaparak lisans üstü ihtisas sertifikası alanlara bir
kademe ilerlemesi, tıpta uzmanlık belgesi alanlara, meslekleri ile ilgili
öğrenim dallarında doktora yapanlara bir derece yükselmesi uygulanır.
Mastır
derecesini alıp bir kademe ilerlemesinden yararlanan memura, mesleği ile ilgili
öğrenim dalında doktora yaptığı takdirde iki kademe ilerlemesi uygulanır.
10 – Doktora üstü üniversite doçentliği unvanını üniversitede görevli
iken kazananlara bir derece, diğer memuriyetlerde iken bu unvanı kazananlara
iki kademe ilerlemesi uygulanır.
-Memuriyete girmeden önce veya
memurlukları sırasında ortaokul ve dengi veya lise ve dengi öğrenim üzerine
hizmet içi eğitim sayılmayan ve öğrenim süreleri en az aralıksız 1 veya 2
öğrenim yılı olan ve kurumlarınca açılan mesleki kursları bitirenler hakkında;
1 yıllık öğrenim için 1 kademe, 2 yıldan az olmayan öğrenim için 1 derece
yükselmesi uygulanır.
-Lise
ve dengi okulları bitirdikten sonra memurlukları sırasında Milli Eğitim
Bakanlığınca belli edilen ve kurumlarınca düzenlenen bir yıl süreli mesleki
hizmet içi eğitim kurslarını tamamlayanların bulundukları derece ve kademelere
bir kademe ilave edilir.
-Memuriyetleri sırasında Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsünü bitirenlere
her başarılı öğrenim yılı için öğrenim süreleri kadar (2 yılı geçmemek şartıyla)
her yıl için bir kademe ilerlemesi uygulanır.
Yükselinebilecek derecenin üstünde bir dereceye
yükselme
Bu kanun hükümlerine göre öğrenim durumları, hizmet sınıfları ve görev
unvanları itibariyle azami yükselebilecekleri derecelerin dördüncü kademesinden
aylık almaya hak kazanan ve son altı yıllık sicil notu ortalaması doksan ve
daha yukarı olanlardan son sicil notu olumlu bulunanların kazanılmış hak
aylıkları kadro şartı aranmaksızın bir üst dereceye yükseltilir.
Kademe
Kademe,
derece içerisinde, görevin önemi veya sorumluluğu artmadan, Devlet memurunun
olumlu sicil almasına ve bulunduğu derecedeki hizmet süresine bağlı olarak
aylığındaki ilerleyiş adımıdır.
Sınıf dışında
kadro ihdas edilemeyeceği
Bu
kanuna tabi kurumlarda sınıflar dışında memurluk kadroları ihdas edilemez.
Memuriyete girişte yaş
Genel olarak 18 yaşını tamamlayanlar Devlet memuru
olabilirler.
Hiç bir memur sınıfının dışında ve sınıfının içindeki derecesinin altında bir
derecenin görevinde çalıştırılamaz.
5 inci ve daha aşağı derecelerdeki kadrolara, derece yükselmesi için gerekli nitelikleri
haiz memur bulunmaması hallerinde, 36 ncı maddede belirtilen öğrenim durumları
itibariyle tespit olunan yükselinebilecek dereceyi aşmamak ve karşılık
gösterilecek kadro derecesi kazanılmış hak aylık derecelerinin üç üst
derecesinden fazla olmamak kaydıyla, bu dereceler karşılık gösterilerek, kendi
derecesi ile aynı sınıftan memur atanması mümkündür.
Bu gibiler, işgal ettikleri kadroda kazanılmış derece ve kademelerinin aylığını
almaya devam ederler ve kazanılmış aylıklarındaki kademe ilerlemesi ve derece
yükselmesi genel esaslara göre yapılır. Karşılık gösterilen kadrolar, ilgililer
için kazanılmış hak teşkil etmez.
Devlet Memurluğuna Alınma
Bakanlıklar
ile diğer kamu kurum ve kuruluşları (Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı
hariç), personel atamasına lüzum gördükleri boş kadroların sayılarını, sınıf ve
derecelerini belirterek Devlet Personel Başkanlığına bildirirler.
Duyurma
Devlet Personel Başkanlığı atama yapılacak boş kadroların sınıf ve derecelerini,
kadroların bulundukları kurum ve yerlerini, kadrolara alınacak personel
sayılarını, alınacak personelin genel ve özel şartlarını, en son başvurma
tarihini, başvurulacak mercileri, sınav yerlerini ve zamanlarını ve gerek
görülen diğer bilgileri başvurma süresinin bitiminden en az 15 gün önce Resmi
Gazete, radyo, televizyon ve ülke çapında tirajı yüksek gazetelerden asgari
biri ve uygun görülecek diğer araçlar ile duyurur.
Sınavsız atama yapılacak yerlere kadro adedinden fazla istekli bulunduğu
takdirde açılacak sınavın gün ve yeri yukarıdaki şartlara uygun olarak ayrıca
duyurulur.
Şartlar
Genel ve özel şartlar:
Devlet memurluğuna alınacaklarda aşağıdaki genel ve özel şartlar aranır.
A) Genel şartlar
1. Türk Vatandaşı olmak,
2. Bu Kanunun 40 ncı maddesindeki yaş şartlarını taşımak,
3. Bu Kanunun 41 nci maddesindeki öğrenim şartlarını taşımak,
4. Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
6. Askerlik durumu itibariyle;
Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş
veya yedek sınıfa geçirilmiş olmak,
7. 53 üncü madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına
engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak.
B) Özel şartlar
1. Hizmet göreceği sınıf için 36 ve 41 nci maddelerde belirtilen öğretim ve
eğitim kurumlarının birinden diploma almış olmak,
2. Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak.
Sınavlara katılma:
Sınav şartı:
Kurumların
memur ihtiyaçları yayınlanan sınav sonuçlarında belirlenen başarı sırasına göre
ilgili kurumlarca atama yapılmak suretiyle karşılanır.
Müteakip sınav dönemine kadar kurumların acil ihtiyaçları; sınavlara girip
kazanmış ancak yeterli kadro olmaması nedeni ile ataması yapılamayanlardan;
yayınlanan başarı sırasına göre karşılanabilir.
Yapılan atamalar, ilgili kurumlarca derhal Devlet Personel Başkanlığına
bildirilir.
Özürlülerin
devlet memurluğuna alınmaları
-Kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre çalıştırdıkları
personele ait kadrolarda % 3 oranında özürlü çalıştırmak zorundadır. %3'ün
hesaplanmasında ilgili kurum veya kuruluşun (taşra teşkilatı dahil) toplam dolu
kadro sayısı dikkate alınır.
ADAYLIK
Adaylığa kabul edilme
Sınavlarda
başarılı olanlardan Devlet memurluğuna girmek isteyenler başarı listesindeki
sıraya ve 47 nci maddeye göre ilan edilen kadro sayısı kadar, kurumlarınca
memur adayı olarak atanırlar.
Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan
çok olamaz ve bu süre içinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz.
Adayların yetiştirilmesi
Aday olarak atanan memurların önce bütün memurların ortak vasıfları ile ilgili
temel eğitime, bilahare sınıfları ile ilgili hazırlayıcı eğitime ve staja tabi
tutulmaları ve Devlet memuru olarak atanabilmeleri için başarılı olmaları
şarttır.
Temel eğitim ile hazırlayıcı eğitim aynı kurumda yapılır.
Eğitim
süreleri, programları, değerlendirme esasları ve hangi kurumların
sorumluluğunda yapılacağı ve diğer hususlar Başbakanlıkça hazırlanacak bir
yönetmelikle düzenlenir.
Adaylık devresi içinde göreve son verme
Adaylık süresi içinde temel ve hazırlayıcı eğitim ve staj devrelerinin her
birinde başarısız olanlarla adaylık süresi içinde hal ve hareketlerinde
memuriyetle bağdaşmayacak durumları, göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin
sicil amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişkileri
kesilir.
İlişkileri kesilenler ilgili kurumlarca derhal Devlet Personel Başkanlığına
bildirilir.
Adaylık süresi sonunda başarısızlık
Adaylardan
en geç iki yıl içinde Devlet memuru olabilmeleri için olumlu sicil
alamayanların sicil amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile
ilişikleri kesilir. İlişkileri kesilenler ilgili kurumlarca derhal Devlet
Personel Başkanlığına bildirilir.
Adaylık devresi içinde veya sonunda, 56 ncı ve bu madde hükümlerine göre
ilişikleri kesilenler (sağlık nedenleri hariç) 3 yıl süre ile Devlet
memurluğuna alınmazlar.
Asli memurluğa atanma
Adaylık
devresi içinde eğitimde başarılı olan ve olumlu sicil alan adaylar sicil
amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile onay tarihinden geçerli
olmak üzere asli memurluğa atanırlar.
Asli memurluğa geçme tarihi adaylık süresinin sonunu geçemez.
İstisnai memurluklar:
İstisnai
Devlet memurluklarına 48 inci maddede yazılı genel şartları taşıyan kimselerden
atanmalar yapılabilir.
Kuruluş kanunlarındaki özel hükümler saklıdır.
Ancak, Devlet sanatçılarında aranacak nitelikler bir yönetmelikle belirtilir.
Dışişleri Bakanlığı Hukuk Müşavirliğine atanabilmek için ise, bir yabancı dili
çok iyi bilmek ve özel yönetmeliğinde belirtilecek diğer nitelikleri taşımak
şarttır.
Atamalarda görev yerine hareket ve işe başlama süresi:
İlk defa veya yeniden veyahut yer değiştirme suretiyle;
a) Aynı yerdeki görevlere atananlar atama emirlerinin kendilerine tebliğ
gününü,
b) Başka yerdeki görevlere atananlar, atama emirlerinin kendilerine tebliğ
tarihinden itibaren 15 gün içerisinde o yere hareket ederek belli yol süresini,
İzleyen iş günü içinde işe başlamak zorundadırlar. Savaş ve olağanüstü hallerde
bu süre Bakanlar Kurulu Kararı ile kısaltılabilir.
Yukarıdaki süreler;
1 - Kanuni izinlerin kullanılması veya geçici bir görevin yapılması sırasında
başka bir göreve atanan memurlar için iznin veya geçici görevin bitimi,
2 - Hesaplarını, yerlerine gelenlere devir zorunda bulunan sayman ve sayman
mutemetleri için devrin sona ermesi,
3 - Eski görevlerine devamları kurumlarınca yazılı olarak tebliğ edilenler için
yerlerine atanan memurların gelmesi veya yeni görev yerlerine hareketlerinin kurumlarınca
tebliği,
tarihinde başlar.
Devlet Memurluğunda
İlerleme ve Yükselmeler
Kademelerde ilerleme şartları:
Devlet
memurunun kademede ilerlemesi için aşağıdaki şartların bulunması lazımdır:
A) Bulunduğu kademede en az bir yıl çalışmış olması,
B) O yıl içinde olumlu sicil almış bulunması,
C) Bulunduğu derecede ilerleyebileceği bir kademenin bulunması,
Derece yükselmesi yapılabilmesi için:
- Derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3 üncü kademesinde 1 yıl
bulunmuş,
- Kadronun tahsis edildiği görev için öngörülen nitelikleri elde etmiş,
- Sicil bakımından üst dereceleri yükselebilecek nitelikte bulunduğunun
saptanmış, olması şarttır.
-Memurların eşit dereceler arasında veya derece yükselmesi suretiyle
sınıf değiştirmeleri caizdir. Bu şekilde sınıf değiştireceklerin geçecekleri
sınıf ve görev için bu Kanunda veya kuruluş kanunlarında belirtilen niteliklere
sahip olmaları şarttır. Bu durumda sınıfları değişenlerin eski sınıflarının
derecesinde elde ettikleri kademelerde geçirdikleri süreler yeni sınıflardaki
derecelerinde dikkate alınır.
Kurumlar, memurlarını meslekleri ile ilgili sınıftan genel idare hizmetleri
sınıfına veya genel idare hizmetleri sınıfından meslekleri ile ilgili sınıfa,
görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle
atayabilirler.
Eski sınıflarında, görev alacakları yeni sınıfa göre memurluğa daha yüksek bir
derece ve kademeden başlamış olup da sınıf değiştirenlerin yeni görevlerindeki
ilk ilerleme süreleri eski sınıflarında kazandıkları derece ve kademelere
tekabül eden süre kadar uzatılır ve bu süre tamamlanıncaya kadar kendilerine
sınıf değiştirmeleri sırasında bulundukları derecede kademe ilerlemesi verilmez
Yer Değiştirmeler
Yer değiştirme suretiyle atanma
Kurumlarda
yer değiştirme suretiyle atanmalar; hizmetlerin gereklerine, özelliklerine,
Türkiyenin ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve
yakınlık gösteren iller gruplandırılarak tespit edilen bölgeler arasında adil
ve dengeli bir sistem içinde yapılır.
Yabancı bir memleket veya uluslararası kuruluşta hizmet alma
Bu kimselerin görevlerine dönmek istemeleri halinde; bu Kanunun sınav veya
seçme ile ilgili hükümleri dikkate alınmak suretiyle, yabancı memleketlerde
veya uluslararası kuruluşlarda geçirdikleri hizmet sürelerinin her yılı bir
kademe ilerlemesine ve her 3 yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde
ve boş kadro bulunduğu takdirde değerlendirilir.
Bilgilerini artırmak üzere dış memleketlere gönderilme:
Mesleklerine
ait öğrenimini bitirerek Devlet memurluğuna alınmış ve asli memur olarak
atanmış olanlardan mesleklerine ait hizmetlerde
yetiştirilmek,eğitilmek,bilgilerini artırmak veya staj yapmak üzere dış
memleketlere:
a) Kurumlarınca açılacak seçme veya yarışma sınavlarında başarı gösterenlere,
b) Dış burslara dayanılarak gönderilenlere,
İki yıla kadar ayrılma müsaadesi verilebilir.
Gerekirse bu süre en çok bir kat uzatılabilir.
Bilgilerini artırmak için yabancı memlekete gönderilenlerin hak ve
yükümlülükleri:
-Kurumlarınca gönderilenlere, gittikleri ülkelerde sürekli
görevle bulunan ve dokuzuncu derecenin birinci kademesinden aylık alan meslek
memurlarına ödenmekte olan yurtdışı aylığının 2/3'ü ödenir. Şahsen özel burs
sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kendilerine maaşsız izin verilenler
ile Bakanlar Kurulunca kurumlar itibarıyla belirlenen kontenjan dışında
gönderilenler hariç olmak üzere, burslu gidenlerin aldıkları burs miktarları bu
miktarın altında ise aradaki fark kurumlarınca kendilerine ayrıca ödenir.
Görevlerine başlayıp da yükümlü bulundukları mecburi hizmetini bitirmeden
ayrılanlar veya bir ceza sebebi ile memurluktan çıkarılmış olanlar mecburi
hizmetlerinin eksik kalan kısmı ile orantılı miktarı iki kat olarak ödemek
zorundadırlar.
Silah altına alınma
Hazarda
ve seferde muvazzaflık hizmeti dışında silah altına alınan Devlet memurları,
silah altında bulundukları sürece izinli sayılırlar.
Terhis
edilenlerin görevlerine dönmeleri
Muvazzaf askerliğe ayrılan memurların terhislerinde
göreve başlatılmaları ile muvazzaf askerlikte geçen sürelerin kademe ve derece
intibaklarında değerlendirilmesi
Devlet memuru iken muvazzaf askerlik hizmetini yapmak üzere silah altına
alınanlardan askerlik görevini tamamlayıp memuriyete dönmek isteyenler, terhis
tarihinden itibaren 30 gün içinde kurumlarına başvurmak ve kurumları da
başvurma tarihinden itibaren azami 30 gün içinde ilgilileri göreve başlatmak
zorundadırlar.
Muvazzaf askerlik görevini yaptıktan sonra Devlet memurluğuna
atananlar adaylık esaslarına tabi olurlar ve muvazzaf askerlikte geçen süreleri
asaletlerinin tasdikinden sonra kademe ilerlemesi yapılmak ve sınav veya
seçmeye tabi tutulmak suretiyle derece yükseltilmesinde de değerlendirilir.
Devlet memurlarından muvazzaflık hizmeti dışında talim ve manevra maksadıyla
veya seferde silah altına alınanların kademe ilerlemeleri devam eder. Bu süre
içinde derece yükselmesi gerektiğinde terhislerinden sonra açık kadro bulunması
ve sınav veya seçmede başarı göstermeleri şartıyla silah altında geçen süreleri
yükselecekleri üst derecenin kademelerinde dikkate alınır.
İkinci görev yasağı
Memurlara; İkinci görev verilemez; bu
kurumlardan her ne ad ile olursa olsun para ödenemez ve yarar sağlanamaz.
Ancak, bu Kanunun memurlara ikinci görev verilmesini öngören hükümleri ile
hakem, tasfiye memuru ve bilirkişilere takdir olunan İl Genel Meclisi ve İl
Daimi Encümeni başkanları, özel kanunlarla kurulan ve asli görevlerinin devamı
niteliğinde olmayan çeşitli kurul, komisyon,heyet ve jüri çalışmalarına,
Üniversiteler, Akademiler, Türkiye ve Orta - Doğu Amme İdaresi Enstitüsü ve
Özel Kanunlarla kurulan araştırma kurumları tarafından idareyle ilgili olarak
yapılan inceleme ve araştırma çalışmalarına katılanlar için özel kanunlarınca
gösterilen veya bu kanunlara dayanılarak tespit edilen ücretlerin ödenmesine
ilişkin hükümler saklıdır.
İkinci görev verilecek memurlar ve görevler
Bu Kanuna tabi kurumlarda çalışan Devlet memurlarına
asıl görevlerinin yanında;
a) Tabiplere; sağlık müdürlüğü, sağlık müdür yardımcılığı, sağlık grup
başkanlığı, baştabiplik ve baştabip yardımcılığı,(1)
b) Diş hekimlerine ve veterinerlere, meslekleri ile ilgili baştabiplik,
c) Veteriner, diş hekimi ve eczacılara; baştabip yardımcılığı,
d)
Öğretmenlere; okul ve enstitü müdürlüğü, başyardımcılığı ve yardımcılığı
görevleri,
ikinci görev olarak yaptırılabilir.
Memurluktan çekilenlerin yeniden atanmaları:
İki defadan fazla olmamak üzere memurluktan kendi istekleriyle çekilenlerden
veya bu Kanun hükümlerine göre çekilmiş sayılanlardan tekrar memurluğa dönmek
isteyenler, ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini
taşımak şartıyla ayrıldıkları tarihte almakta oldukları aylık derecesine eşit
bir derecenin aynı kademesine veya 71 inci madde hükümlerine uyulmak suretiyle
diğer bir sınıfta eşit derecedeki kadrolara atanabilirler.
Memurluğun Sona Ermesi
Çekilme:
Devlet
memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan
çekilme isteğinde bulunabilir. (Ek hüküm: 31/7/1970-1327/75 md.)
Mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevin terk
edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde, yazılı müracaat
şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılır.
Çekilmek isteyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin
kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği
veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini
bırakabilir.
Olağanüstü mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartıyla bir ay kaydına
tabi değildirler.
Olağanüstü yönetim hallerinde çekilme
usulü:
Olağanüstü hal, sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hallerinde veya genel hayata
müessir afetlere uğrayan yerlerdeki Devlet Memurları yerine atanacaklar gelip
işe başlamadıkça görevlerini bırakamazlar.
Memurluğun sona
ermesi
Devlet
memurlarının
a) Bu kanun hükümlerine göre memurluktan çıkarılması;
b) Memurluğa alınma şartlarından her hangi birini taşımadığının sonradan
anlaşılması veya memurlukları sırasında bu şartlardan her hangi birini
kaybetmesi;
c) Memurluktan çekilmesi;
ç) İstek, yaş haddi, malûllük ve sicil sebeplerinden biri ile emekliye
ayrılması;
d) Ölümü;
hallerinde memurluğu sona erer.
Sicil raporlarındaki sicil notu ortalaması 100 üzerinden 60 ve daha
yukarı olanlar olumlu sicil almış sayılırlar.
Sicil raporlarındaki sicil notu
ortalaması 60 ın altında olanlar olumsuz sicil almış sayılırlar.
Sicil amirleri hakkında, daha üst
amirlerce düzenlenecek sicil raporlarında, maiyetlerinde çalışan memurların
sicil notu takdirindeki başarı dereceleri göz önünde bulundurulur.
İki defa üst üste olumsuz sicil alan
memurlar başka bir sicil amirinin emrine atanırlar, burada da olumsuz sicil
almaları halinde memuriyetle ilişkileri kesilerek haklarında T.C. Emekli
Sandığı Kanununun emeklilikle ilgili hükümleri uygulanır.
Takdirname
Görevinde
olağanüstü gayret ve çalışması ile başarı sağlayan memurlara merkezde atamaya
yetkili amirler,illerde valiler ve kaymakamlar tarafından takdirname
verilebilir.
Takdirname sicile geçer.
Ödül
Bağlı bulundukları kurumlarda olağanüstü gayret ve
çalışmaları sonucunda emsallerine göre başarılı görev yaptıkları görülen Devlet
memurlarına bağlı veya ilgili Bakanın uygun görmesi üzerine bir mali yıl içinde
bir aylıkları tutarını, Emniyet Hizmetleri Sınıfına dahil memurlarla Maliye ve
Gümrük Bakanlığında Gümrük işlerinde görevli memurlara iki aylıkları tutarını
aşmamak üzere ödül verilebilir. Bunlardan uygun görülenlere ilgili Bakanın
teklifi ve Başbakanın tasvibi ile bir aylıkları tutarında daha ödeme yapılabilir.
Bu maddeye göre bir mali yıl içinde ödüllendirileceklerin sayısı, kurumun
yılbaşındaki serbest kadro mevcudunun binde onundan, Maliye ve Gümrük
Bakanlığına tahsis edilmiş serbest kadrolar ile Eğitim ve Öğretim Hizmetleri
Sınıfı ve Emniyet Hizmetleri Sınıfına dâhil kadrolar için binde yirmisinden
fazla olamaz.
Disiplin
Disiplin amiri ve disiplin
cezaları
Kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacı ile kanunların,
tüzüklerin ve yönetmeliklerin Devlet memuru olarak emrettiği ödevleri yurt içinde veya dışında yerine
getirmeyenlere, uyulmasını zorunlu kıldığı hususları yapmayanlara, yasakladığı
işleri yapanlara durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre 125 inci maddede
sıralanan disiplin cezalarından birisi verilir.
Devlet memurlarına verilecek disiplin
cezaları ile her bir disiplin cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:
A - Uyarma : Memura, görevinde ve
davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.
Uyarma cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:
a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde
kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili
resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında
kayıtsızlık göstermek veya düzensiz davranmak,
b) Özürsüz veya izinsiz olarak göreve geç gelmek, erken ayrılmak, görev
mahallini terk etmek,
c) Kurumca belirlenen tasarruf tedbirlerine riayet etmemek,
d) Usulsüz müracaat veya şikâyette bulunmak,
e) Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunmak,
f) Görevine veya iş sahiplerine karşı kayıtsızlık göstermek veya ilgisiz
kalmak,
g) Belirlenen kılık ve kıyafet hükümlerine aykırı davranmak,
h) Görevin işbirliği içinde yapılması ilkesine aykırı davranışlarda bulunmak.
B - Kınama : Memura, görevinde ve
davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.
Kınama cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:
a) Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde
kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili
resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımından kusurlu
davranmak,
b) Eşlerinin, reşit olmayan veya mahcur olan çocuklarının kazanç getiren
sürekli faaliyetlerini belirlenen sürede kurumuna bildirmemek,
c) Görev sırasında amire hal ve hareketi ile saygısız davranmak,
d) Hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte
davranışlarda bulunmak,
e) Devlete ait resmi araç, gereç ve benzeri eşyayı özel işlerinde kullanmak,
f) Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzeri eşyayı kaybetmek,
g)
İş arkadaşlarına, maiyetindeki personele ve iş sahiplerine kötü muamelede
bulunmak,
h) İş arkadaşlarına ve iş sahiplerine söz veya hareketle sataşmak,
ı) Görev mahallinde genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak ve bu tür
yazı yazmak, işaret, resim ve benzeri şekiller çizmek ve yapmak,
j) Verilen emirlere itiraz etmek,
k) Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden
olmak,
l) Kurumların huzur, sükun ve çalışma düzenini bozmak.
m)Yetkili olmadığı halde basına, haber ajanslarına veya radyo ve
televizyon kurumlarına bilgi veya demeç vermek.
C - Aylıktan kesme: Memurun, brüt
aylığından 1/30 - 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.
Aylıktan kesme cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:
a) Kasıtlı olarak; verilen emir ve görevleri tam ve zamanında yapmamak, görev
mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasları yerine getirmemek, görevle
ilgili resmi belge, araç ve gereçleri korumamak, bakımını yapmamak, hor
kullanmak,
b) Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek,
c) Devlete ait resmi belge, araç, gereç ve benzerlerini özel menfaat sağlamak
için kullanmak,
d) Görevle ilgili konularda yükümlü olduğu kişilere yalan ve yanlış beyanda
bulunmak,
e) Görev sırasında amirine sözle saygısızlık etmek,
f) Görev yeri sınırları içerisinde her hangi bir yerin toplantı, tören ve
benzeri amaçlarla izinsiz olarak kullanılmasına yardımcı olmak,
g) İkamet ettiği ilin hudutlarını izinsiz terk etmek,
h) Toplu müracaat veya şikâyet etmek,
ı) Hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte
davranışlarda bulunmak,
j) Yasaklanmış her türlü yayını görev
mahallinde bulundurmak.
D - Kademe ilerlemesinin durdurulması :
Fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 - 3
yıl durdurulmasıdır.
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:
a) Göreve sarhoş gelmek, görev yerinde alkollü içki içmek,
b) Özürsüz ve kesintisiz 3 - 9 gün göreve gelmemek,
c) Görevi ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun çıkar sağlamak,
d)
Amirine veya maiyetindekilere karşı küçük düşürücü veya aşağılayıcı fiil ve
hareketler yapmak,
e) Görev yeri sınırları içinde herhangi bir yeri toplantı, tören ve benzeri
amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak,
f) Gerçeğe aykırı rapor ve belge düzenlemek,
h) Ticaret yapmak veya Devlet memurlarına yasaklanan diğer kazanç getirici
faaliyetlerde bulunmak,
ı) Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi
inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan
davranışlarda bulunmak,
j) Belirlenen durum ve sürelerde mal bildiriminde bulunmamak,
k) Açıklanması yasaklanan bilgileri açıklamak,
l) Amirine, maiyetindekilere, iş arkadaşları veya iş sahiplerine hakarette
bulunmak veya bunları tehdit etmek,
m) Diplomatik statüsünden yararlanmak
suretiyle yurt dışında, haklı bir sebep göstermeksizin ödeme kabiliyetinin
üstünde borçlanmak ve borçlarını ödemedeki tutum ve davranışlarıyla Devlet
itibarını zedelemek veya zorunlu bir sebebe dayanmaksızın borcunu ödemeden yurda
dönmek,
n) Verilen görev ve emirleri kasten yapmamak,
o) Herhangi bir siyasi parti yararına veya zararına fiilen faaliyette bulunmak.
E - Devlet memurluğundan çıkarma : Bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan
çıkarmaktır.
Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren
fiil ve haller şunlardır
a) İdeolojik veya siyasi amaçlarla kurumların huzur, sükun ve çalışma düzenini
bozmak, boykot, işgal, engelleme, işi yavaşlatma ve grev gibi eylemlere
katılmak veya bu amaçlarla toplu olarak göreve gelmemek, bunları tahrik ve
teşvik etmek veya yardımda bulunmak,
b) Yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri,
afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunları
kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek,
c) Siyasi partiye girmek,
d) Özürsüz olarak (...) bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek,
e) Savaş, olağanüstü hal veya genel afetlere
ilişkin konularda amirlerin verdiği görev veya emirleri yapmamak,
f) Amirine ve maiyetindekilere fiili tecavüzde bulunmak,
g) Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç
verici hareketlerde bulunmak,
h) Yetki almadan gizli bilgileri açıklamak,
ı) Siyasi ve ideolojik eylemlerden arananları görev mahallinde gizlemek,
j) Yurt dışında Devletin itibarını düşürecek veya görev haysiyetini zedeleyecek
tutum ve davranışlarda bulunmak,
k) 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkındaki Kanuna aykırı
fiilleri işlemek.
Disiplin cezası verilmesine sebep olmuş bir fiil veya halin cezaların sicilden
silinmesine ilişkin süre içinde tekerrüründe bir derece ağır ceza uygulanır.
Aynı derecede cezayı gerektiren fakat ayrı fiil veya haller nedeniyle verilen
disiplin cezalarının üçüncü uygulamasında bir derece ağır ceza verilir.
Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve iyi veya çok iyi
derecede sicil alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı
uygulanabilir.
Yukarıda sayılan ve disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve hallere
nitelik ve ağırlıkları itibariyle benzer eylemlerde bulunanlara da aynı neviden
disiplin cezaları verilir.
Öğrenim durumları nedeniyle yükselebilecekleri kadroların son kademelerinde
bulunan Devlet memurlarının, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının
verilmesini gerektiren hallerde, brüt aylıklarının 1/4'ü - 1/2'si kesilir ve
tekerrüründe görevlerine son verilir.
Disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurullar:
Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından; kademe
ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin
kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler il disiplin
kurullarının kararlarına dayanan hallerde Valiler tarafından verilir.
Devlet memurluğundan çıkarma cezası amirlerin bu yoldaki isteği üzerine,
memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulu kararı ile verilir.
Disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi
yoktur, cezayı kabul veya reddeder. Ret halinde atamaya yetkili amirler 15
gün içinde başka bir disiplin cezası vermekte serbesttirler.
Zamanaşımı
Kanunda sayılan fiil ve halleri
işleyenler hakkında, bu fiil ve hallerin işlendiğinin öğrenildiği tarihten
itibaren;
a)
Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında
bir ay içinde disiplin soruşturmasına,
b) Memurluktan çıkarma cezasında altı ay içinde disiplin kovuşturmasına,
Başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar.
Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren
nihayet iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi
zamanaşımına uğrar.
Karar süresi
Disiplin amirleri uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarını
soruşturmanın tamamlandığı günden itibaren 15 gün içinde vermek zorundadırlar.
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren hallerde
soruşturma dosyası, kararını bildirmek üzere yetkili disiplin kuruluna 15 gün
içinde tevdi edilir. Disiplin kurulu, dosyayı aldığı tarihten itibaren 30 gün
içinde soruşturma evrakına göre kararını bildirir.
Memurluktan çıkarma cezası için disiplin amirleri
tarafından yaptırılan soruşturmaya ait dosya, memurun bağlı bulunduğu kurumun
yüksek disiplin kuruluna tevdiinden itibaren azami altı ay içinde bu kurulca,
karara bağlanır.
Savunma hakkı
Soruşturmayı
yapanın veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdiği süre
içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memur, savunma
hakkından vazgeçmiş sayılır.
Uygulama
Disiplin cezaları verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder ve derhal
uygulanır.
Aylıktan kesme cezası, cezanın veriliş tarihini takip eden aybaşında uygulanır.
Verilen disiplin cezaları sıralı sicil amirine, Devlet memurluğundan çıkarma
cezası ayrıca Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.
Kendilerine disiplin cezası olarak aylıktan kesme veya kademe ilerlemesini
durdurma cezası verilenler, valilik, büyükelçilik, müsteşar, müsteşar
yardımcılığı, genel müdürlük, genel müdür yardımcılığı ve daire başkanlığı
görevlerine atanamazlar.
Atamaları Bakanlar Kurulu Kararı ile yapılanlar hakkında da yukarıdaki fıkra
hükmü uygulanır.
Disiplin cezaları memurun siciline işlenir. Devlet memurluğundan çıkarma
cezasından başka bir disiplin cezasına çarptırılmış olan memur uyarma ve kınama
cezalarının uygulanmasından 5 sene, diğer cezaların uygulanmasından 10 sene
sonra atamaya yetkili amire başvurarak, verilmiş olan cezalarının sicil
dosyasından silinmesini isteyebilir.
Memurun, yukarıda yazılan süreler içerisindeki davranışları, bu
isteğini haklı kılacak nitelikte görülürse, isteğinin yerine getirilmesine
karar verilerek bu karar sicil dosyasına işlenir.
Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının sicilden
silinmesinde disiplin kurulunun mütalaası alındıktan sonra yukarıdaki fıkra
hükmü uygulanır.
Görevden Uzaklaştırma
Disiplin amirleri tarafından
verilen uyarma ve kınama cezalarına karşı itiraz, varsa bir üst disiplin
amirine yoksa disiplin kurullarına yapılabilir.
Aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve Devlet
memurluğundan çıkarma cezalarına karşı idari yargı yoluna başvurulabilir.
Görevden uzaklaştırma, Devlet kamu hizmetlerinin
gerektirdiği hallerde, görevi başında kalmasında sakınca görülecek Devlet
memurları hakkında alınan ihtiyati bir tedbirdir.
Görevden uzaklaştırmaya yetkililer
şunlardır
a) Atamaya yetkili amirler;
b) Bakanlık ve genel müdürlük müfettişleri;
c) İllerde valiler;
ç) İlçelerde kaymakamlar (İlçe idare şube başkanları hakkında valinin
muvafakati şarttır.)
Valiler ve kaymakamlar tarafından alınan görevden uzaklaştırma tedbiri, memurun
kurumuna derhal bildirilir.
Tedbirin
kaldırılması
Soruşturma sonunda disiplin yüzünden
memurluktan çıkarma veya cezai bir işlem uygulanmasına lüzum kalmayan Devlet
memurları için alınmış olan görevden uzaklaştırma tedbiri, 138 inci maddedeki yetkililerce
(Müfettişler tarafından görevden uzaklaştırılanlar hakkında atamaya yetkili
amirlerce) derhal kaldırılır.
Görevden
uzaklaştırma tedbirini kaldırmayan görevli hakkında 139 uncu madde hükmü
uygulanır.
Memurun göreve tekrar başlatılması zorunlu olan haller:
Soruşturma veya yargılama sonunda yetkili mercilerce:
a) Haklarında memurluktan çıkarmadan başka bir disiplin cezası verilenler;
b) Yargılamanın men'ine veya beraatına karar verilenler;
c) Hükümden evvel haklarındaki kovuşturma genel af ile kaldırılanlar;
ç) Görevlerine ve memurluklarına ilişkin olsun veya olmasın memurluğa engel
olmayacak bir ceza ile hükümlü olup cezası ertelenenler;
Bu kararların kesinleşmesi üzerine haklarındaki görevden uzaklaştırma tedbiri
kaldırılır.
Görevden uzaklaştırma tedbirinin kaldırılmasında amirin takdiri
Devlet
memurunun soruşturmaya konu olan fiillerinin, hizmetlerini devama engel
olmadığı hallerde her zaman kaldırılabilir.
Süre: Görevden
uzaklaştırma; bir disiplin kovuşturması icabından olduğu takdirde en çok 3 ay
devam edebilir. Bu süre sonunda hakkında bir karar verilmediği takdirde memur
görevine başlatılır.
MALİ HAKLAR
A) Aylık: Bu Kanuna tabi kurumlarda görevlendirilen memurlara
hizmetlerinin karşılığında, kadroya dayanılarak ay itibariyle ödenen parayı,
B) Sözleşmeli ücreti: 4 üncü maddenin
(B) bendi gereğince çalıştırılan personele ödenen parayı,
C) Gündelik: 4 üncü maddenin (C)
ve (D) bentleri gereğince çalıştırılan personele ödenen parayı,
Ç) Ödül: Kanunun 123 üncü
maddesinde yazılı hallerde memurlara ödenen parayı,
D) Temsil giderleri: Belirli yetki ve
sorumluluk makamlarını işgal eden memurlara temsili mahiyette ve görevleri
icabı olarak yaptıkları gerçek giderleri karşılamak üzere ilgili kurumların
bütçelerine bu maksat için konulan ödenekten özel yönetmeliği hükümleri
gereğince ödenen parayı,
ZAM VA TAZMİNATLAR
-Özel Hizmet
Tazminatı
-Eğitim
Öğretim Tazminatı
-Din Hizmetleri
Tazminatı
-Emniyet
Hizmetleri Tazminatı
-Mülki İdare
Amirliği Özel Hizmet Tazminatı
-Denetim
Tazminatı
Adalet
Hizmetleri Tazminatı
Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfına dâhil öğretmen unvanlı kadrolarda fiilen
öğretmenlik yapanlara; (Öğretmen unvanlı kadrolarda bulunanlardan okul müdürü
ve okul müdür yardımcısı, yönetici ve eğitim uzmanı olarak görevlendirilenler
ile cezaevi okullarında çalışan öğretmenler dâhil ilköğretim Müfettişleri hariç
olmak üzere)
a) 1-2 nci derecelerden aylık alanlar için % 100 üne,
b) 3 ve 4 üncü derecelerden aylık alanlar için % 95 ine,
c) Diğer derecelerden aylık alanlar için % 85 ine,(1)
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı mesleki ve teknik öğretim okul ve kurumlarına atölye,
laboratuar veya meslek dersleri öğretmeni olarak Eğitim ve Öğretim Hizmetleri
Sınıfına dahil öğretmen unvanlı kadrolara atananlardan Bakanlar Kurulunca
belirlenecek okul, kurum ve branşlarda görev yapanlara ayrıca;
a) Dört yıl veya daha fazla yükseköğrenim görenler için % 15 ine,
b) Üç ve iki yıllık yükseköğrenim görenler için % 10 una,
Birinci fıkrada sayılanlardan ayrıca;
a)
Başöğretmen unvanını
kazanmış olanlara % 40'ına,
b)
Uzman öğretmen
unvanını kazanmış olanlara % 20’si ödenir.
DERS VE KONFERANS ÜCRETLERİ
Bu Kanunun 89
uncu maddesine göre kendilerine ders görevi verilenlere, ders saati başına
gündüz öğretimi için 140, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında yarıyıl ve yaz
tatillerinde, cumartesi ve pazar günleri ile saat 18.00'den sonra başlayan
öğretim faaliyetleri için 150 gösterge rakamının bu Kanuna göre belirlenen
aylık katsayısı ile çarpımından oluşan miktar üzerinden ek ders ücreti ödenir.
Bu ücretler,
özel eğitime muhtaç öğrencilerin eğitim ve öğretim gördüğü kurumlarda görevli
öğretmen ve yöneticiler ile bu öğrencilere yönelik olarak açılan özel sınıf
öğretmenlerine ve cezaevlerinde görevli öğretmenlere % 25 fazlasıyla ödenir.
Bu madde kapsamında ücretle ders vermek
üzere yükseköğretim kurumlarından görevlendirilen öğretim elemanlarına 2914
sayılı Kanun hükümlerine göre ek ders ücreti ödenir.
Konferans
ücreti her yıl bütçe kanunlarında gösterilir.
SOSYAL HAKLAR VE YARDIMLAR
Emeklilik hakları
Devlet memurlarının emeklilik ve
malûllük hallerinde kendilerinin, ölümleri halinde dul ve yetimlerinin sahip
bulundukları haklar emeklilik kanunlarıyla düzenlenir.
Hastalık ve analık
sigortası:
A) Devlet memurlarının hastalık, analık ve
görevden doğan kaza ile mesleki hastalık,
B) Devlet memurlarının eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları ana, baba ve
çocuklarının hastalık ve analık,
Malûllük aylığı bağlanan Devlet memurlarından
çalışma gücünün artırılabileceği umulanlar eski sınıflarında veya yeni sınıf
veyahut meslekte çalışabilmelerini sağlamak üzere işe alıştırılmaya tabi
tutulabilirler.
İşe alıştırmanın ne suretle ve hangi
esaslara göre yapılacağı özel kanununda gösterilir.
Devlet Memurları için lüzum ve ihtiyaç
görülen yerlerde çocuk bakımevi ve sosyal tesisler kurulabilir.
Bunların kuruluş ve işletme esas ve usulleri Devlet Personel Başkanlığı ile
Maliye ve Gümrük Bakanlığınca birlikte hazırlanacak genel yönetmelikle
belirlenir.
Devlet memurları için konut kredisi
Devlet Memurlarından T. C. Emekli Sandığına tabi hizmeti 10 yıl ve daha
fazla olanlara, istekleri üzerine Toplu Konut Fonundan özel şartlarla ve
öncelikle konut kredisi verilebilir.
Bu krediden faydalanma şartları ile kredi borcunun memurlardan tahsili ve her
yıl ödenecek toplam kredi tutarı gibi diğer hususlar Toplu Konut ve Kamu
Ortaklığı İdaresi Başkanlığınca hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.
Devlet memurları için konut
Devlet memurlarının lüzum ve zaruret görülen
yerlerle kiralık konut ihtiyaçları, İmar ve İskan Bakanlığınca tespit edilerek
Bakanlar Kurulunca onanacak programlar gereğince, genel ve katma bütçelere her
yıl konulacak ödeneklerle tesis edilecek fondan karşılanır.
Bu madde hükmü özel kanunlarla düzenlenir.
Aile yardımı ödeneği
Evli bulunan Devlet memurlarına aile yardımı
ödeneği verilir.
(Değişik: 27/6/1989 - KHK - 375/10 md.) Bu yardım, memurun her ne şekilde
olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik
kuruluşundan aylık almayan eşi için 1500, çocuklarından her biri için de 250
gösterge rakamının (72 nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan
çocuklar için bir kat artırımlı) aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde
edilecek miktar üzerinden ödenir. Ancak ikiden fazla çocuk için aile yardımı
ödeneği verilmez. Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği çocukları
için yapılan aile yardımı ödeneği daha düşük ise, yalnız aradaki fark ödenir.
(Ek: 9/4/1990 - KHK - 418/7 md.; iptal: Ana. Mah'nin 5/2/1992 tarih ve E.
1990/22, K. 1992/6 sayılı Kararı ile, Yeniden düzenleme:18/5/1994 - KHK - 527/9
md.) Bu fıkrada yer alan gösterge rakamlarını 3 katına kadar artırmaya Bakanlar
Kurulu yetkilidir.
Dul memurların çocukları için yukarı ki fıkralar hükmü uygulanır.
Boşanma veya ayrılık vukuunda mahkeme bu yardımın hangi tarafa ve ne oranda
verileceğini de kararında belirtir.
Devlet memurunun, geçimini sağladığı üvey çocukları için de bu ödenek verilir.
Aile yardımı ödeneğinin ödeme usulü
Aile yardımı ödeneği Devlet
memurlarına her ay aylıklarıyla birlikte ödenir.
Karı ve kocanın her ikisi de memur iseler bu
ödenek yalnız kocaya verilir.
Aile yardımı ödenekleri hiç bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir ve
borç için haczedilemez.
Aile yardımı
ödeneğine hak kazanma
Memur,
eş için ödenen aile yardımı ödeneğine evlendiği; çocuk için ödenen yardıma da
çocuğunun doğduğu tarihi takip eden aybaşından itibaren hak kazanır.
Aile yardımı ödeneği hakkını
kaybetme
Memur,
eş için ödenen aile yardımı ödeneği hakkını eşinden boşanma veya eşinin ölümü,
çocuk için ödenen yardım ödeneği hakkını da çocuğun ölümü veya 206 ncı maddedeki
hallerin vukuunu takip eden aybaşından itibaren kaybeder.
Çocuk için aile yardımı ödeneği verilmeyecek
haller
Aşağıdaki hallerde çocuklar için aile
yardımı ödeneği verilmez
1. Evlenen çocuklar,
2. (Değişik: 21/4/2005-5335/28 md.) 25 yaşını dolduran çocuklar (25 yaşını
bitirdiği halde evlenmemiş kız çocukları ile çalışamayacak derecede
malûllükleri resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilenler için süresiz olarak
ödeneğin verilmesine devam olunur.
3.
Kendileri hesabına ticaret yapan veya gerçek veya tüzel kişiler yanında her ne
şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışan çocuklar (Öğrenim yapmakta iken
tatil devresinde çalışanlar hariç),
4. Burs alan veya Devletçe okutulan çocuklar
Devlet
memurlarından çocuğu dünyaya gelenlere 2500 gösterge rakamının aylık katsayısı
ile çarpılması sonucu elde edilecek miktarda doğum yardımı ödeneği verilir.
Ana
ve babanın her ikisi de Devlet memuru iseler ödenek yalnız babaya verilir.
Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği yapılan doğum yardımı
ödeneği daha yüksek ise, memur olan eşe ayrıca doğum yardımı ödeneği ödenmez,
daha düşük ise yalnız aradaki fark ödenir.
Mahkemelerce
verilen ayrılık süresi içinde doğan çocuklar için bu yardım anaya verilir.
Doğum yardımı Ödeneği hiç bir vergi ve
kesintiye tabi tutulmaksızın ve ödeme emri aranmaksızın saymanlarca derhal
ödenir. Bu yardım borç için haczedilemez.
Ölüm yardımı ödeneği:
Devlet memurlarından: memur olmayan eşi ile
ikiden fazla dahi olsa aile yardımı ödeneğine müstahak çocuğu ölenlere en
yüksek Devlet memuru aylığı (ek gösterge dahil) tutarında, memurun ölümü
halinde sağlığında bildiri ile gösterdiği kimseye, eğer bildiri vermemiş ise
eşine ve çocuklarına, bunlar yoksa ana ve babasına, bunlar da yoksa
kardeşlerine en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) iki katı
tutarında, ölüm yardımı ödeneği verilir.
Ölüm
yardımı ödeneği, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ve ödeme emri
aranmaksızın saymanlarca derhal ödenir. Bu yardım borç için haciz edilemez.
Yurt dışında sürekli görevde bulunan memurlara
verilecek ölüm yardımı ödeneğinde 156 ıncı maddede yazılı katsayı uygulanmaz.
Doğum
yardımı Ödeneği hiç bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ve ödeme emri
aranmaksızın saymanlarca derhal ödenir. Bu yardım borç için haczedilemez.
Tedavi yardımı
Devlet memurları ile herhangi bir şekilde
sağlık yardımından yararlanmayan eşlerinin veya bakmakla yükümlü bulundukları
ana baba ve ikiden fazla dahi olsa aile yardımı ödeneğine müstahak çocuklarının
hastalanmaları halinde, evlerinde veya resmî veya özel sağlık kurum ve
kuruluşlarında ayakta veya yatarak tedavileri kurumlarınca sağlanır. Ancak,
tedavi ve yol masraflarının ödenebilmesi için, tedaviye tabip raporu ile lüzum
gösterilmesi şarttır.
Yurt
dışında
a)
Sürekli görevde bulunan memurlarla eşlerinin, bakmakla yükümlü oldukları ana,
baba ve aile yardımına müstahak çocuklarının,
b) Geçici görev, bilgi ve görgülerini
artırmak veya staj yapmak üzere, yurt dışına gönderilen memurların,
Hastalanmaları ve
mahalli usule göre tedavilerine lüzum gösterilmeleri halinde tedavi giderleri
kurumlarınca karşılanır. Ancak, (a) ve (b) fıkraları kapsamına girenlerin
(Geçici görevliler hariç), Dışişleri Bakanlığının görüşü alındıktan sonra
Maliye Bakanlığınca tespit olunan esaslar dairesinde bulundukları ülkelerdeki
uygulamalara göre kurumları tarafından mahallinde sigorta ettirilmeleri
mümkündür. Bu takdirde, ilgililerin sigorta primleri kurumlarınca, karşılanır,
kendilerine ayrıca tedavi giderleri ödenmez.
Ayakta veya meskende tedavi halinde
kullanılacak ilaç bedellerinin % 20’si memur tarafından ödenir. Ancak, sağlık
kurulu raporu ile belirlenen ve tüberküloz, kanser, kronik böbrek, akıl
hastalıkları, organ nakli ve benzeri uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren
hastalıkların ayakta veya meskende tedavileri sırasında kullanılmasına lüzum
gösterilen ilaçlardan, hayati önemi haiz oldukları Sağlık Bakanlığınca tespit
edilecek olanların bedellerinin tamamı kurumlarınca ödenir.
Bu madde gereğince sağlanacak yardımlardan,
topluma uyumu kolaylaştıracak her türlü ortopedik ve diğer yardımcı araç ve
gereçlerin standartlara uygunluğu sağlanır.
(Ek fıkra:17/9/2004-5234/1 md.) Tedavi kurum
ve kuruluşlarında yapılan tedavilere (diş tedavileri dahil) ilişkin ücretlerle
sağlık kurumlarınca verilen raporlar üzerine kullanılması gerekli görülen
ortez, protez ve diğer iyileştirme araç bedellerinin kurumlarınca ödenecek
kısmı ve buna ilişkin esas ve usuller Sağlık Bakanlığının görüşü alınmak
suretiyle Maliye Bakanlığınca tespit edilir.
Cenaze giderleri
Devlet
memurlarının ölümü halinde cenaze giderleri (cenazenin başka yere nakil dâhil)
kurumlarınca ödenir. Sürekli veya geçici görevle veyahut 78 inci maddeye göre
yurt dışında bulunan Devlet memurlarından ölenlerin ve yurt dışında sürekli
görevlerde bulunanların eşleri, bakmakla yükümlü oldukları ana, baba ve
çocuklarının cenazelerini yurda getirmek için yapılması zorunlu olan giderler
kurumlarınca karşılanır.
Giyecek yardımı
Devlet memurlarından hangilerinin ne şekilde
giyecek yardımından faydalanacakları Maliye Bakanlığı ile Başbakanlık Devlet
Personel Başkanlığının birlikte hazırlayacakları bir yönetmelik ile tespit
olunur.
Yiyecek
yardımı
Devlet
memurlarının hangi hallerde yiyecek yardımından ne şekilde faydalanacakları ve
bu yardımın uygulanması ile ilgili esaslar Maliye Bakanlığı ile Başbakanlık
Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırlayacakları bir yönetmelik ile tespit
olunur.
Mecburi hizmet
İlgili Bakanlığın isteği, Devlet Personel Başkanlığının görüşü ve Maliye
Bakanlığının teklifi ile Bakanlar Kurulunca belirtilen her derecedeki öğretim
kurumları ve öğretim dalları dışında kalan kurum ve dallarda Devlet tarafından
okutulanlardan,
a) Yurtiçinde Devlet hesabına okutulan öğrenciler (Tatiller
dâhil) öğrenim süreleri kadar,
b)Yurtdışındaki
öğretim kurumlarında Devlet hesabına öğrenimlerini bitiren öğrenciler (Tatiller
dahil) öğrenim sürelerinin iki katı kadar,
Mecburi hizmetle yükümlüdürler.
(Değişik: 14/1/1988
- KHK - 311/2.md.) Yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini artırmak veya staj
yapmak üzere 3 ay ve daha fazla süre ile dış memleketlere gönderilen memurlara
gönderilme şekillerine bakılmaksızın yurtdışında kaldıkları sürenin iki katı
kadar mecburi hizmet yüklenir.
Mecburi hizmet yükümlülüğünün 13/12/1960 tarihli ve 160 sayılı Kanunun 4 üncü
maddesinin a, b, d fıkraları kapsamına giren kurumlar arasında devri mümkündür.
Mecburi hizmetle yükümlü bulunanlar, yarışma sınavına tabi tutulmaksızın
atanırlar.
Mecburi hizmetle ilgili yükümlülükler
Mecburi hizmetle yükümlü bulunanlar yetiştirme, eğitim veya staj sürelerinin
bitiminden itibaren en çok iki ay içinde kurumlarına başvurmak zorundadırlar.
Bunlardan;
a) Başvurma tarihinden itibaren
en geç 3 ay içinde bir göreve atanmayanların mecburi hizmet yükümlülükleri
kalkar. Mecburi hizmetin (d) fıkrasına göre krediye dönüştürülmesi istendiği
takdirde bu süre istemin karara bağlandığı tarihten başlar. Bu durumun oluşuna
kendi kusuru ile sebep olan memurlar bundan doğan zararı tazminle
yükümlüdürler.
b)
Başvurmayanlar veya atanma için gerekli belgelerini tamamlamayanlar yol
giderleri de dâhil olmak üzere, kendilerine kurumlarınca yapılmış bulunan bütün
giderleri yüzde elli fazlasıyla ödemek zorundadırlar.
c)
Atanıp
da yükümlü bulundukları mecburi hizmeti bitmeden ayrılmış veya bir ceza
sebebiyle memurluktan çıkarılmış olanlar mecburi hizmetlerinin eksik kalan
kısmı ile orantılı tutarı yüzde elli fazlasıyla ödemek zorundadırlar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder