Kanun Numarası: 3628
Kabul Tarihi: 19.4.1990
Yayımlandığı R.Gazete: Tarih :
4.5.1990 Sayı : 20508
Yayımlandığı Düstur: Tertip :
5 Cilt : 29 Sayfa : 95
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
Madde
1– Bu Kanunun amacı, rüşvet ve
yolsuzluklarla mücadele cümlesinden olarak; bu Kanunda sayılanların mal
bildiriminde bulunmalarını, bildirimlerin yenilenmesini, mal edilmelerin
denetimiyle, haksız mal edinme veya gerçeğe aykırı bildirimde bulunma halinde
uygulanacak hükümleri, bu Kanunda belirlenen suçlarla bazı suçlardan dolayı
kamu görevlileri ve suç ortakları hakkında takip ve muhakeme usulünü
düzenlemektir.
Mal bildiriminde bulunacaklar
Madde
2– a) Her tür seçimle iş başına gelen
kamu görevlileri ve dışardan atanan Bakanlar Kurulu üyeleri, (Muhtarlar ve
ihtiyar heyeti üyeleri hariç)
b)
Noterler,
c)
Türk Hava Kurumunun genel yönetim ve merkez denetleme kurulu üyeleri ile genel
merkez teşkilatında ve Türk Kuşu Genel Müdürlüğünde, Türkiye Kızılay Derneğinin
merkez kurullarında ve Genel Müdürlük teşkilatında görev alanlar ve bunların
şube başkanları,
d)
Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler ve bunlara
bağlı kuruluş veya alt kuruluşlarda, kamu iktisadi teşebbüsleri (İktisadi
devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları) ile bunlara bağlı müessese,
bağlı ortaklık ve işletmelerde, özel kanunlarla veya özel kanunların verdiği
yetkiye dayanılarak kurulan ve kamu hizmeti gören kurum ve kuruluşlar ile bunların
alt kuruluşlarında veya komisyonlarında aylık, ücret ve ödenek almak suretiyle
kamu hizmeti gören memurları, işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri
ile yönetim ve denetim kurulu üyeleri,
e)
(Mülga: 24/6/1995 - KHK - 557/21 md.)
f)
Siyasi parti genel başkanları, vakıfların idare organlarında görev alanlar,
kooperatiflerin ve birliklerinin başkanları, yönetim kurulun üyeleri ve genel
müdürleri, yeminli mali müşavirler, kamu yararına sayılan dernek yönetici ve
deneticileri,
g)
Gazete sahibi gerçek kişiler ile, gazete sahibi şirketlerin yönetim ve denetim
kurulu üyeleri, sorumlu müdürleri, başyazarları ve fıkra yazarları,
Mal
bildiriminde bulunmak zorundadırlar.
Özel
Kanunlarına göre mal bildiriminde bulunmak zorunda olanlar da bu Kanun hükümlerine
tabidir.
Hediye
Madde
3– Yukarıdaki maddede sayılan kamu
görevlileri, milletlerarası protokol, mücadele veya nezaket kaideleri uyarınca
veya diğer herhangi bir sebeple, yabancı devletlerden, milletlerarası
kuruluşlardan, sair milletlerarası hukuk tüzelkişiliklerinden, Türk uyruğunda
olmayan herhangi bir özel veya tüzelkişi veya kuruluştan; aldıkları tarihteki
değeri on aylık net asgari ücret toplamını aşan hediye veya hibe niteliğindeki
eşyayı aldıkları tarihten itibaren bir ay içinde kendi kurumlarına teslim etmek
zorundadırlar. Ancak, yabancı devlet adamları ve milletlerarası kuruluş
temsilcileri tarafından verilen imzalı hatıra fotoğraflarının çerçeveleri bu
madde hükümlerine dâhil değildir.
Hediyelerin
bedellerinin tespiti çıkarılacak yönetmeliğe göre Maliye ve Gümrük Bakanlığınca
yapılır.
Haksız mal edinme
Madde
4– Kanuna veya genel ahlaka uygun
olarak sağlandığı ispat edilmeyen mallar veya ilgilinin sosyal yaşantısı
bakımından geliriyle uygun olduğu kabul edilemeyecek harcamalar şeklinde ortaya
çıkan artışlar, bu Kanunun uygulanmasında haksız mal edinme sayılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Mal Bildirimleri
Bildirimlerin konusu
Madde
5– Bu Kanun kapsamına giren
görevlilerin kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait bulunan
taşınmaz malları ile görevliye yapılan aylık net ödemenin, ödeme yapılmayan
görevlilerin ise, 1 inci derece Devlet Memurlarına yapılan aylık net ödemenin
beş katından fazla tutarındaki her biri için ayrı olmak üzere, para, hisse
senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve diğer taşınır malları, hakları,
alacakları ve gelirleriyle bunların kaynakları, borçları ve sebepleri mal
bildiriminin konusunu teşkil eder.
Bildirimin zamanı
Madde
6– Mal Bildirimlerinin;
a)
Bu Kanun kapsamındaki göreve atanmada, göreve giriş için gerekli belgelerle,
b)
Bakanlar Kurulu üyeliğine atanmalarda, atamayı izleyen bir ay içinde,
c)
Seçimle gelinen görevlerde seçimin kesinleşmesi tarihini izleyen iki ay içinde,
d)
Mal varlığında önemli bir değişiklik olduğunda bir ay içinde,
e)
Yönetim ve denetim kurulu üyelikleri ile komisyon üyeliklerine seçim ve
atamalarda göreve başlama tarihini izleyen bir ay içinde,
f)
Görevin sona ermesi halinde, ayrılma tarihini izleyen bir ay içinde,
g)
Gazete sahibi gerçek kişiler ile, gazete sahibi şirketlerin yönetim ve denetim
kurulu üyeleri faaliyete geçme tarihini, sorumlu müdürleri, başyazarları ve
fıkra yazarları bu işe veya görevlerine başlama tarihini izleyen bir ay içinde,
Verilmesi
zorunludur.
(a)
Bendinde yazılı bildirim verilmedikçe göreve atama yapılamaz.
Bildirimin yenilenmesi
Madde
7– Bu Kanun kapsamındaki görevlere
devam edenler, sonu (0) ve (5) ile biten yılların en geç şubat ayı sonuna kadar
bildirimlerini yenilerler. Yeni bildirimler yetkili merci tarafından daha önceki
bildirimler ile karşılaştırılırlar.
Bildirimlerin
verileceği merciler
Madde
8 – Bildirimlerin verileceği merciler
şunlardır:
a)
Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Bakanlar Kurulu Üyeleri için Türkiye Büyük
Millet Meclisi Başkanlığı,
b)
Kamu kurum ve kuruluşlarında görevli personel için özlük işleriyle ilgili sicil
ve belge raporlarının bulunduğu makam veya merci,
c)
Kurum, teşebbüs, teşekkül ve kuruluşların Genel Müdürleri, yönetim ve denetim
kurulu için ilgili Bakanlık,
d)
Yüksek mahkemelerin daire başkan ve üyeleri için mahkemenin başkanı,
e)
Noterler için Adalet Bakanlığı,
f)
Diğer kurum ve kuruluşların memur ve hizmetlileri için atamaya yetkili makam
veya merci,
g)
Türk Hava Kurumu ile Türkiye Kızılay Derneğinde görev alanlar için kurum ve
dernek genel başkanlığı,
h)
(Mülga: 24/6/1995 - KHK - 557/21 md.)
i)
Görevlerinden ayrılanlar için bu görevlerinde iken bildirimlerinin vermeleri
gereken makam veya merci,
j)
Siyasi parti genel başkanları için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı,
k)
Kooperatifler ve birliklerin başkanları, yönetim kurulu üyeleri ve genel
müdürleri için kooperatiflerin ve birliklerin denetimlerinin yapıldığı
kuruluşlar,
l)
Yeminli mali müşavirler için Maliye ve Gümrük Bakanlığı,
m)
Türk Hava Kurumunun, Türkiye Kızılay Derneğinin ve Kamu yararına sayılan
derneklerin genel yönetim ve merkez denetleme kurulu üyeleri için İçişleri
Bakanlığı, bunların şube başkanları için bulundukları İl Valilikleri,
n)
İl Genel Meclisi Üyeleri için Valiler, Belediye Meclis Üyeleri için Belediye
Başkanları, Belediye Başkanları için İçişleri Bakanlığı,
o)
Mal bildirimi verecek son merciler için, kendi kuruluşlarının özlük işleri ile
ilgili makam veya merci,
p) Gazete sahibi gerçek kişiler ile, gazete sahibi
şirketlerin yönetim ve denetim kurulu üyeleri, sorumlu müdürleri, başyazarları
ve fıkra yazarları bulundukları yer en büyük mülki amirliği,
r)
Vakıfların idare organlarında görev alanlar için Vakıflar Genel Müdürlüğü,
Görevleri
sebebiyle birden fazla mal bildiriminde bulunması gerekenler asli görevlerinden
dolayı bir tek mal bildiriminde bulunurlar.
Bildirimlerin gizliliği
Madde
9– Mal bildirimleri, özel
kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla bildirimde bulunanın özel
dosyasında saklanır. Bildirimlerin içeriği hakkında, 20 nci madde hükmü dışında
hiçbir şekilde açıklama yapılamaz ve bilgi verilemez. Ayrıca mal
bildirimlerindeki bilgiler ve kayıtlar esas alınarak içeriği hakkında yayında
bulunulamaz.
(Ek
fıkra: 25/5/2004-5176/8 md.) Ancak,
Kamu Görevlileri Etik Kurulu mal bildirimlerini gerektiğinde inceleme yetkisine
sahiptir. Mal bildirimlerindeki bilgilerin doğruluğunun kontrolü amacıyla
ilgili kişi ve kuruluşlar (bankalar ve özel finans kurumları dahil) talep
edilen bilgileri en geç otuz gün içinde Kurula vermekle yükümlüdürler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ceza Hükümleri
Madde
10– 6 ncı maddede belirtilen sürelerde mal bildiriminde bulunmayana
bildirimlerin verileceği mercilerce ihtarda bulunulur. İhtarın kendisine
tebliğinden itibaren otuz gün içinde mazeretsiz olarak bildirimde bulunmayana
üç aya kadar hapis cezası verilir.
Soruşturma
ile ilgili olarak verilen süre zarfında mal bildiriminde bulunmayana üç aydan
bir yıla kadar hapis cezası verilir.
Gerçeğe aykırı açıklama
Madde
11– Mal bildiriminin muhtevası
hakkında 9 uncu maddeye aykırı davranan üç aydan bir yıla kadar hapis cezası
ile cezalandırılır.
Bu
fiilin basın yoluyla işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Gerçeğe aykırı bildirimde bulunma
Madde
12– Kanunen daha ağır bir cezayı
gerektirmediği takdirde gerçeğe aykırı bildirimde bulunana altı aydan üç yıla
kadar hapis cezası verilir.
Haksız mal edinme, mal kaçırma veya
gizleme
Madde
13– Kanunun daha ağır bir cezayı
gerektirmediği takdirde haksız mal edinene üç yıldan beş yıla kadar hapis ve
beş milyon liradan on milyon liraya kadar ağır para cezası verilir.
Haksız
edinilen malı kaçıran veya gizleyene de aynı ceza verilir.
Zoralım
Madde
14– Haksız edinilmiş olan malların
zoralımına hükmolunur. Bu malların elde edilememesi veya bir malın tümünün
haksız mal edinme konusu teşkil etmemesi sebepleri ile zoralımın mümkün
olmadığı hallerde haksız edinilen değere eşit bedelinin hazineye ödenmesine
karar verilir. Bu bedel, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
Hükümlerine göre tahsil olunur.
Kamu hizmetlerinden yasaklanma
Madde
15– Bu Kanunun 11 ve 12 nci maddeler
hükümleri ile cezalandırılanlara ceza süresi kadar; 13 üncü madde hükmüne göre
cezalandırılanlara müebbeten kamu hizmetlerinden yasaklanma cezası hükmolunur.
Tecil, paraya çevirme ve ön ödeme yasağı
Madde
16– Bu bölümde yazılı olan cezalar 10
uncu maddenin birinci fıkrası hariç tesil edilemez, şahsi hürriyeti bağlayıcı
olanlar para veya tedbire çevrilemez, failleri hakkında Türk Ceza Kanununun 119
uncu maddesi hükümleri uygulanamaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Bu Kanunda Yazılı Suçlar ile Bazı Suçlardan Dolayı
Soruşturma Usulü
Soruşturma
Madde
17– (Değişik birinci fıkra: 12/12/2003-5020/12 md.) Bu Kanunda ve 18.6.1999 tarihli ve 4389 sayılı
Bankalar Kanununda yazılı suçlarla, irtikâp, rüşvet, basit ve nitelikli zimmet,
görev sırasında veya görevinden dolayı kaçakçılık, resmî ihale ve alım ve
satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarının açıklanması veya açıklanmasına
sebebiyet verme suçlarından veya bu suçlara iştirak etmekten sanık olanlar
hakkında 2.12.1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin
Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanmaz.
Yukarıdaki
fıkra hükmü müsteşarlar, valiler ve kaymakamlar hakkında uygulanamaz.
Görevleri
veya sıfatları sebebi ile özel soruşturma ve kovuşturma usulüne tabi olan
sanıklarla ilgili kanun hükümleri saklıdır.
Suçun ihbarı
Madde
18– Yukarıdaki maddede yazılı suçlara
ilişkin ihbarlar doğrudan Cumhuriyet Başsavcılıklarına yapılır. İhbar üzerine
derhal bir ihbar tutanağı düzenlenir ve bir örneği muhbire verilir. Acele ve
gecikmesinde sakınca umulan hallerde tutanak düzenlenmesi sonraya
bırakılabilir. Muhbirlerin kimlikleri, rızaları olmadıkça açıklanmaz. İhbar
asılsız çıktığında aleyhine takibat yapılanın istemi üzerine muhbirin kimliği
açıklanır.
(Ek
fıkra: 12/12/2003-5020/13 md.) Yukarıdaki
fıkraya göre yapılan ihbar veya takipsizlik kararı ve iddianame Cumhuriyet
başsavcılığınca, Maliye Bakanlığı Baş Hukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel
Müdürlüğü ile varsa diğer ilgili kamu kurum veya kuruluşlarına bildirilir.
Hazine avukatının yazılı başvuruda bulunması hâlinde Maliye Bakanlığı, başvuru
tarihinde müdahil sıfatını kazanır.
Bu
suçlardan dolayı müfettiş ve muhakkikler de soruşturma neticesinde delil veya
emare elde ettikleri takdirde, işi yetkili ve görevli Cumhuriyet Başsavcılığına
ihbar ve evrakı tevdi ederler. Cumhuriyet Başsavcılığı müfettiş ve muhakkikler
tarafından kendisine tevdiine lüzum görülmediği halde dahi evrakın taalluk
ettiği iş hakkında soruşturma yapmak üzere gerekçe göstererek evrakı ait olduğu
merciden isteyebilir.
17
nci maddede yazılı suçlardan dolayı delil veya emare elde eden müfettiş ve
muhakkikler durumu yetkili ve görevli Cumhuriyet Başsavcılığına ihbar ve evrakı
tevdi etmedikleri takdirde bunlar hakkında da yapılacak takibattan dolayı
Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat Hükümleri uygulanmaz.
İhbar
konusu müsnet suç hakkında dava açılıncaya kadar bilgi vermek ve yayın yapmak
yasaktır.
Soruşturma usulü
Madde
19– Cumhuriyet Savcısı 17 nci maddede
yazılı suçların işlendiğini öğrendiğinde sanıklar hakkında doğrudan doğruya ve
bizzat soruşturmaya başlamakla beraber durumu atamaya yetkili amirine veya 8
inci maddede sayılan mercilere bildirir.
Cumhuriyet
Savcısı soruşturmaya başladığında ihbarı doğrulayan emareler bulduğu takdirde
sanıktan, haksız edinilen malın kaçırıldığı yolunda delil ve emare elde
edildiği takdirde sanığın ikinci dereceye kadar kan ve sıhrî hısımları ile
gelini ve damadından mal bildiriminde bulunmalarını ister. Bu istemin sanığa ve
diğer ilgililere ulaştığı tarihten itibaren yedi gün içinde Cumhuriyet
Savcısına mal bildiriminin verilmesi zorunludur. Soruşturmanın müfettiş veya
muhakkik tarafından yapılması halinde müfettiş veya muhakkik de sanıktan ve
yukarıda sayılan ilgililerden mal bildirimi isteminde bulunurlar. Bu istemin
sanık ve ilgililere ulaştığı tarihten itibaren yedi gün içinde müfettiş veya
muhakkike mal bildiriminin verilmesi keza zorunludur.
Cumhuriyet
Savcısı, kamu davası açılmadan önce haksız edinildiği yolunda delil veya emare
elde edilen para veya mal ile ilgili tedbirin alınmasını görevli mahkemeden
veya para veya malın bulunduğu yer hukuk mahkemesinden isteyebilir.
Bilgi verme zorunluluğu
Madde
20– (Değişik: 12/12/2003-5020/14 md.) Özel
kanunlarında aksine bir hüküm bulunsa bile ilgili gerçek veya tüzel kişiler
veya kamu kurum ve kuruluşları; bu Kanuna göre takip, soruşturma ve
kovuşturmaya yetkili kişi, Maliye Bakanlığı Baş Hukuk Müşavirliği ve Muhakemat
Genel Müdürlüğü veya temsilcisi ve bu Kanundaki diğer mercilerce istenen
bilgileri gecikmeksizin makul sürede eksiksiz vermek zorundadır. Aksine
davranan kişiler hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir. Bu
ceza, para cezasına veya tedbirlerden birine çevrilemez ve ertelenemez.
Asker kişilerin soruşturması
Madde
21– Bu Kanunda yazılı suçların asker
kişiler tarafından işlenmesi halinde soruşturmaları askeri savcılar tarafından
bu Kanun hükümlerine göre yürütülür.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Yönetmelik
Madde
22– Mal bildiriminin şekli,
düzenleniş biçimi, sayısı, neleri kapsayacağı ve merciine nasıl ulaştırılacağı
hususları ile Kanunun uygulanması bakımından gerekli görülecek diğer konular,
Kanunun yayımını izleyen altı ay içinde Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak
bir yönetmelikle düzenlenir ve bu yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlanır.
Kaldırılan hükümler
Madde
23– 9 Ağustos 1983 tarih ve 2871
sayılı Kamu Görevlileri ile ilgili Mal Bildirimi Kanunu ile bu Kanunun yürürlükten
kaldırdığı Kanunlar ve 15.5.1930 tarih ve 1609 sayılı Bazı Cürümlerden Dolayı
Memurlar ve Şerikleri Hakkında Takip ve Muhakeme Usulüne Dair Kanun yürürlükten
kaldırılmıştır.
Geçici
Madde 1– Bu Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihi takip eden bir ay içinde 2 nci maddede sayılanlar mal bildiriminde
bulunurlar.
Mal
bildiriminde bulunmayan veya gerçeğe aykırı beyanda bulunanlar hakkında üçüncü
bölümdeki ceza hükümleri uygulanır.
Geçici
Madde 2– Bu Kanunun 2 nci maddesinde
sayılanlardan 22 nci maddeye müsteniden çıkartılacak yönetmeliğin yürürlüğe
girdiği tarihe kadar 9 Ağustos 1983 tarih ve 2871 sayılı Kanuna göre hazırlanan
beyannamenin alınmasına devam olunur.
Geçici
Madde 3– Bu Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihten önce bu Kanunla kapsama yeni alınan suçlardan dolayı, Memurin
Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat Hükümlerine göre,kesinleşmiş lüzumu
muhakeme veya meni muhakeme kararları hariç, yapılan tahkikat evrakı derhal
ilgili Cumhuriyet Başsavcılıklarına gereği için tevdi olunur.
Yürürlük
Madde
24– Bu Kanun yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde
25– Bu Kanun hükümlerini Bakanlar
Kurulu yürütür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder